Chè củ mài, mơ quả hay rau sắng chùa Hương là ba món ngon nổi tiếng của vùng Hương Sơn, Hà Tây, luôn để lại ấn tượng khó quên với khách du lịch.Cứ mỗi độ tháng 2, tháng 3 âm lịch, khi hoa gạo "thắp lửa" chốn Phật thiền, cũng là lúc cả rừng mơ ở Hương Sơn vào mùa trái chín, tỏa hương thơm ngào ngạt, khiến nhiều khách phương xa bâng khuâng nửa ở nửa về.
Nhờ thổ nhưỡng đặc biệt của vùng núi đá vôi nên mơ chùa Hương nổi tiếng khắp đất Bắc bởi quả to, hạt nhỏ, cùi dày và mọng nước, vị chua nhẹ, thanh mà không gắt. Đặc biệt, mơ chùa Hương có tới bốn loại khác nhau, được cư dân phân biệt và đặt tên theo mùi vị và màu sắc, đó là mơ đào, mơ chấm son, mơ bồ hóng và mơ nứa.
Dù ăn tươi hay dùng để ngâm rượu, làm xí muội, ô mai... cả bốn loại trên đều cho mùi vị thơm ngon đặc biệt, vừa có tác dụng chữa bệnh đường ruột, mất tiếng, phù thũng, viêm họng... vừa để an thần và giải khát.
Giữa trưa nắng nóng, còn gì sảng khoái hơn được giải khát bằng một ly mơ ngâm chua ngọt hay nhấp ngụm nước "lão mai" thơm mát được nấu từ gỗ cây mơ già hàng trăm tuổi.
Còn nếu muốn tìm một món ăn chơi để nhâm nhi cho đỡ buồn giữa lúc dừng chân nghỉ mệt trước khi tiếp tục chuyến hành hương, khách có thể ghé vào các quán ven dường, gọi chén chè củ mài và thưởng thức cái thú ẩm thực thanh cảnh nơi cửa Phật.
Củ mài vỏ đen, ruột trắng, nhìn hơi giống củ khoai lang nhưng to gấp hai, ba lần. Khi nấu chè củ mài, người ta không xắt miếng, cũng không xay hay giã thành bột mà một tay cầm củ, một tay cầm con dao cau thật sắc, thoăn thoắt gạt từng miếng củ thả dần vào nồi nước đường đã đun sôi. Khi chè chín, củ dẻo mềm một cách đặc biệt, vị lại thơm ngon, ngọt mát vô cùng.
Rau Sắng:Bên cạnh mơ lông và củ mài, rau sắng là một sản vật đặc biệt khác của Hương Sơn. Là một loại cây thân mộc, ưa ánh sáng, mọc tự nhiên trên những vách núi đá hiểm trở nên rau sắng được xếp vào hàng cực phẩm, nổi tiếng thơm ngon mà lại giàu chất dinh dưỡng.
Lá non rau sắng có mầu xanh thẫm, óng ả, mùi vị đậm đà nên chỉ cần vài nhánh là đã đủ nấu một bát canh cho bốn người ăn.
Canh rau sắng có thể nấu với thịt, cá, tôm... nhưng theo khách sành ăn, ngon nhất vẫn là bát canh rau sắng nấu suông, nêm thêm một chút muối cho có vị.
Có chậm rãi nhai từng chiếc lá nhỏ, thưởng thức thật kỹ vị ngọt, vị bùi khó tả của rau sắng thì mới hiểu tại sao món ăn này được thực khách gần xa ưu ái đến vậy.
